Herkennen katten hun naam? Een Happy Cat-expert geeft uitleg

Geschreven door Andy Sparkes | Het is algemeen bekend dat honden een opmerkelijk vermogen hebben om een verscheidenheid aan gesproken woorden, commando's en stemintonaties van mensen te begrijpen. Daarnaast kunnen ze gemakkelijk onderscheid maken tussen verschillende menselijke stemmen.^1-4 Maar hoe verhouden de stemherkenningsvaardigheden van katten zich tot die van honden? Herkennen katten hun naam ook? Laten we dit fascinerende onderwerp nader onderzoeken.

Kunnen katten mensen begrijpen?

Al in 1912⁵ werd aangetoond dat katten het vermogen hebben om hun naam te herkennen en erop te reageren als hun naam door verschillende mensen wordt geroepen. Daarnaast konden ze ook andere verbale communicatie herkennen. Het vermogen van katten om menselijke stemmen te herkennen en te begrijpen, en hoe deze worden gebruikt, is echter weinig onderzocht en slecht begrepen.

2013 Onderzoek naar spraakherkenning van katten

In een onderzoek uit 2013⁶ werd specifiek gekeken of katten de stem van hun eigenaar konden herkennen en onderscheiden van andere menselijke stemmen.

Om eerlijke resultaten te garanderen, werd dit onderzoek uitgevoerd met twintig katten in hun thuisomgeving. Eerst werd de stem van de eigenaren van deze katten opgenomen terwijl ze de naam van hun kat riepen. Vervolgens werden ook de stemmen van vier onbekenden van hetzelfde geslacht opgenomen die de namen van de katten riepen. Terwijl er niemand anders in de ruimte aanwezig was, werd er een opname van deze stemmen aan de katten afgespeeld, beginnend met de stemmen van de onbekenden en vervolgens gevolgd door de stem van hun eigenaar. Er werd een videocamera gebruikt om hun reacties vast te leggen.

In dit onderzoek naar stemherkenning bij katten reageerden de katten vooral op het roepen van hun naam met oor- en hoofdbewegingen, terwijl minder dan één op de vijf staartbewegingen of vocalisatie vertoonde. Interessant genoeg lieten de resultaten zien dat de katten de stem van een vreemdeling die hun naam riep, leken te herkennen en erop te reageren. Ze reageerden echter in grotere mate op de stem van de eigenaar als deze de kat riep.

Belangrijk is dat dit onderzoek heeft aangetoond dat katten mensen kunnen begrijpen, althans tot op zekere hoogte, en dat ze onderscheid kunnen maken tussen verschillende menselijke stemmen, zelfs als er geen visuele aanwijzingen zijn. Dat gezegd hebbende, kon niet worden vastgesteld of katten hun naam herkennen.

Recentere onderzoeken naar herkenningsgedrag bij katten

In een afzonderlijk, recenter onderzoek⁷, kon dezelfde groep onderzoekers eindelijk aantonen dat katten namen wel herkennen. Dit werd gedemonstreerd doordat katten onderscheid maakten tussen menselijke stemmen die hun eigen naam riepen en stemmen die namen van andere katten of andere woorden riepen. Dit bleek het geval te zijn bij stemmen van zowel de eigenaren van de katten als van onbekenden, en dit toonde aan dat katten niet alleen de stem van hun eigenaar herkennen, maar ook reageren op specifieke woorden, zoals het roepen van hun naam.

In een ander onderzoek dat onlangs werd gepubliceerd⁸, werd een nog groter vermogen van katten om namen te herkennen aangetoond. Met behulp van foto's die op een laptopscherm werden weergegeven, kregen katten afbeeldingen te zien van andere bekende katten, zoals katten die in hetzelfde huis woonden, of hun menselijke gezinsleden. Tegelijkertijd riep de eigenaar van de kat of een onbekende verschillende namen, waarvan sommige overeenkwamen met de katten en mensen op de foto's en andere niet.

De resultaten van dit onderzoek naar kattenherkenning waren fascinerend. Ze toonden aan dat wanneer de genoemde namen niet overeenkwamen met de afbeelding, de katten langer naar de afbeelding op het scherm keken dan wanneer de naam en de afbeelding wel overeenkwamen. Dit suggereerde sterk dat de katten zich ervan bewust waren dat de afbeelding niet overeenkwam met de juiste naam die werd genoemd. Interessant is dat door de niet-overeenkomsten van gezinsleden, de herkenning van het aantal niet-overeenkomsten bij de kat leek toe te nemen naarmate er een groter aantal gezinsleden in huis was en wanneer de kat al langere tijd in huis woonde.

Deze resultaten suggereren een verrassend hoog niveau van sociale cognitie bij katten. En dat is nog niet alles, katten hebben tevens het vermogen om door observatie de associatie tussen namen en individuen van andere katten en mensen in hun omgeving te leren kennen.

Stemherkenning bij katten begrijpen

Deze en andere onderzoeken tonen fascinerende inzichten in de cognitieve vaardigheden van katten en hun interacties met mensen. Het vermogen van katten, en misschien ook hun verlangen, om menselijke vocale communicatie te begrijpen, is waarschijnlijk lang niet zo geavanceerd als bij honden. De subtielere reacties die katten vaak vertonen, suggereren echter dat we hun capaciteiten in het verleden ook hebben onderschat. Met behulp van geavanceerdere onderzoeksontwerpen die deze subtiele reacties kunnen identificeren, beginnen we nu de omvang te begrijpen van het vermogen van een kat om menselijke stemmen te herkennen.

Het zal voor de meeste katteneigenaren geen verrassing zijn dat katten hun naam en de stemmen van hun eigenaren kunnen herkennen. Weinigen van ons wisten echter dat katten ook het vermogen konden tonen om de namen van andere katten en mensen te herkennen. Dit suggereert inderdaad dat katten een geavanceerd sociaal bewustzijn vertonen, en dat ze vermoedelijk leren door het observeren van sociale interacties om hen heen. Terwijl we deze aspecten van cognitie bij katten onderzoeken, ontdekken we dat katten veel geavanceerder en complexer zijn in hun relaties met mensen dan vaak wordt aangenomen, zoals zo vaak het geval is.

Wil je meer weten over hoe katten leren en de wereld om hen verkennen? Bekijk ook onze andere artikelen van experts over een breed scala aan onderwerpen. Je kunt ook op de hoogte blijven van onze laatste adviezen en handleidingen, en informatie ontvangen over al onze FELIWAY-producten, door je aan te melden voor onze nieuwsbrief.

Referenties en meer om te lezen

1. Smarter Than You Think. https://www.apa.org/news/press/releases/2009/08/dogs-think
2. Ramos D, Ades C. Two-item sentence comprehension by a dog (Canis familiaris). PLoS One. 2012;7(2):e29689. doi: 10.1371/journal.pone.0029689.
3. Smart Dogs: Canine Word-learning Research Yields Surprising Findings About Human Speech Comprehension. https://www.sciencedaily.com/releases/2004/06/040611072744.htm
4. Root-Gutteridge H, et al (2019) Dogs perceive and spontaneously normalize formant-related speaker and vowel differences in human speech sounds.Biol. Lett. 15: 20190555. 20190555 http://doi.org/10.1098/rsbl.2019.0555
5. Shepherd WT (1912) The Discrimination of Articulate Sounds by Cats. American Journal of Psychology 23(3):461-463 
6. Saito, A., Shinozuka, K. Vocal recognition of owners by domestic cats (Felis catus). Anim Cogn 16, 685–690 (2013). https://doi.org/10.1007/s10071-013-0620-4
7. Saito, A., Shinozuka, K., Ito, Y. et al. Domestic cats (Felis catus) discriminate their names from other words. Sci Rep 9, 5394 (2019). https://doi.org/10.1038/s41598-019-40616-4
8. Takagi, S., Saito, A., Arahori, M. et al. Cats learn the names of their friend cats in their daily lives. Sci Rep 12, 6155 (2022). https://doi.org/10.1038/s41598-022-10261-5